We worden omringd door objecten, gewoontes en uitdrukkingen die door en door modern aanvoelen. Van het eten dat we koken tot de afkortingen die we in appjes gebruiken, we staan er zelden bij stil dat veel van deze alledaagse zaken een rijke en soms eeuwenoude geschiedenis hebben. Het verleden is niet iets wat enkel in stoffige archieven of statige musea te vinden is; het is verweven in ons dagelijks leven. Een duik in de oorsprong van de dingen die we als vanzelfsprekend beschouwen, onthult vaak fascinerende verhalen die ons een nieuwe waardering geven voor de wereld om ons heen. Het laat zien hoe ideeën, net als de archiefstukken die de verkiezing ‘Stuk van het Jaar’ viert, door de tijd reizen en evolueren.
Casinospellen: van oude rituelen tot digitale spanning
De gedachte aan een casino roept vaak beelden op van de glitter van Las Vegas of de snelle, digitale wereld van online platforms. Met een paar klikken heb je op een modern platform zoals gtbet toegang tot een enorme bibliotheek vol spellen, van digitale gokkasten tot live tafelspellen. Wat je je misschien niet realiseert, is dat je op dat moment deelneemt aan tradities die soms duizenden jaren oud zijn.
De spellen zelf zijn levende archiefstukken, waarvan sommige een geschiedenis hebben die duizenden jaren teruggaat. Dobbelspellen werden al gespeeld in het oude Mesopotamië, terwijl de voorlopers van schaken en backgammon via de Zijderoute en met de legioenen van veroveraars de wereld over reisden. Elk spel droeg de sporen van zijn reis met zich mee; de regels werden aangepast, de vormgeving veranderde en de culturele betekenis evolueerde. Wat ooit een tijdverdrijf was voor Perzische koningen of Romeinse soldaten, is nu via een eeuwenlange culturele uitwisseling op onze schermen beland.
Macaroni en kaas: een middeleeuws comfortfood
Macaroni en kaas voelt als de ultieme Amerikaanse of misschien Italiaanse klassieker. Het is het ultieme comfortfood waar velen mee zijn opgegroeid. De verrassende waarheid is echter dat de oorsprong van dit gerecht veel verder teruggaat en op een heel andere plek ligt: het 14e-eeuwse Engeland.
Het eerste bekende recept voor wat we nu ‘mac and cheese’ noemen, staat in een van de oudste kookboeken in de Engelse taal, de “Forme of Cury,” dat rond 1390 werd samengesteld door de koks van Koning Richard II. De instructies beschrijven hoe men dunne pasta moet koken en deze vervolgens in laagjes moet opbouwen met boter en geraspte kaas. De basis van ons geliefde gerecht is dus al meer dan 600 jaar oud.
De tandenborstel: van een simpel takje tot hightech gadget
Elke ochtend en avond pak je hem zonder nadenken: de tandenborstel. Dit symbool van moderne hygiëne heeft echter een geschiedenis die duizenden jaren teruggaat. De allereerste vormen van tandenreiniging, daterend van rond 3500 voor Christus, waren zogenaamde ‘kauwstokjes’. Dit waren takjes van specifieke bomen, zoals de ‘miswak’, waarvan het uiteinde werd gerafeld om als een borsteltje te dienen.
De eerste tandenborstel met haren zoals wij die kennen, werd uitgevonden in China tijdens de Tang-dynastie (rond de 7e-9e eeuw). Deze bestond uit de stugge varkensharen, bevestigd aan een handvat van bamboe of bot. Pas in de jaren 30 van de 20e eeuw, met de uitvinding van nylon, kreeg de tandenborstel zijn moderne, hygiënische vorm.
Confetti: van rotte eieren tot feestelijke snippers
Een feest is niet compleet zonder een regen van vrolijke, kleurrijke confetti. Maar de voorloper van onze onschuldige papieren snippers was aanzienlijk gevaarlijker en rommeliger. In de middeleeuwen was het in Noord-Italië tijdens carnavalsoptochten de gewoonte om met allerlei projectielen te gooien. Dit varieerde van bloemen en snoepjes, gegooid door de adel, tot modderballen, groenten en zelfs rotte eieren die door het gewone volk werden geslingerd.
Later evolueerde dit naar het gooien van kleine, harde gipsballetjes, wat regelmatig tot verwondingen leidde. Uiteindelijk begon de Milanese zakenman Enrico Mangili in de 19e eeuw met de verkoop van kleine papiersnippers, een afvalproduct van de zijderupsindustrie. Deze goedkope en vooral veilige optie werd al snel de nieuwe standaard voor feestvreugde.
De afkorting ‘OMG’: een brief aan Churchill
De afkorting ‘OMG’ (Oh My God) lijkt onlosmakelijk verbonden met de opkomst van het internet, sms’jes en de snelle digitale communicatie van nu. Toch werd deze uitdrukking al meer dan een eeuw geleden voor het eerst op papier gezet. De oudst bekende vermelding van ‘OMG’ is terug te vinden in een brief uit 1917, geschreven door de Britse admiraal Lord Fisher aan niemand minder dan Winston Churchill.
In zijn brief over een nieuwe adellijke orde schreef hij: “I hear that a new order of Knighthood is on the tapis—O.M.G. (Oh! My God!)—Shower it on the Admiralty!!” Dit bewijst dat de behoefte om onze taal af te korten voor extra nadruk of efficiëntie van alle tijden is.
Geschiedenis is overal om je heen
Deze voorbeelden tonen aan dat geschiedenis niet iets is wat zich enkel afspeelt in verre verledens of stoffige boeken. Het is levend en aanwezig in de maaltijden die we eten, de voorwerpen die we gebruiken en zelfs de taal die we spreken. Door nieuwsgierig te zijn naar de oorsprong van de dingen om ons heen, ontdekken we fascinerende verhalen en krijgen we een dieper begrip van de wereld. Elk object, hoe alledaags ook, kan een ‘Stuk van het Jaar’ zijn dat ons verbindt met de generaties die voor ons kwamen.
